ArticleOriginal scientific text
Title
Metaforyka troski o siebie w Żywocie człowieka poczciwego
Authors 1
Affiliations
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Abstract
Celem pracy jest analiza przenośni i analogii, które w Żywocie człowieka poczciwego służą postulowaniu troski o siebie (zalecaniu roztropnego naśladownictwa, wyzbywania się dostrzeganych wad). Omawiając metafory i analogie, zwracamy uwagę na ich funkcję poznawczą (metafora jako środek ujmowania abstrakcyjnych tematów), perswazyjną (przenośnia jako środek wpływania na postawę odbiorcy) oraz kulturotwórczą (metafora jako utrwalany wskaźnik dawnych realiów i świata wartości nadawcy).
Keywords
Mikołaj Rej, metafora, pareneza, troska o siebie
Bibliography
- Anusiewicz J., Kulturowa teoria języka. Zarys problematyki, [w:] Język a kultura,t. 1, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, Wrocław 1991.
- Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, przeł. i oprac. J. Podbielski, Warszawa 2009.
- Bełcikowski A., Mikołaj Rej z Nagłowic: studyum literackie, Warszawa 1867.
- Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Warszawa 1998 (BT).
- Biblia warszawskopraska w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. K. Romaniuk, Warszawa 1997 (Br).
- Bruchnalski W., Rozwój twórczości pisarskiej Mikołaja Reja, Kraków 1907.
- Brückner A., Mikołaj Rej: człowiek i dzieło, Lwów 1922.
- Chlebowski B., Mikołaj Rej jako pisarz, Warszawa 1905.
- Dubisz S., Mikołaj Rej – fundament polszczyzny pisanej, parenetyk i moralista, „Przegląd Humanistyczny” 2006, nr 5-6.
- Dziechcińska H., Szlachcic idealny w „Żywocie człowieka poczciwego”, czyli narracja perswazyjna, „Pamiętnik Literacki” 1969 (R. LX), z. 4.
- Fauconnier G., Turner M., Tworzenie amalgamatów jako jeden z głównych procesów w gramatyce, [w:] Językoznawstwo kognitywne II. Zjawiska pragmatyczne, red. W. Kubiński, D. Stanulewicz, przeł. W. Kubiński, D. Stanulewicz, Gdańsk 2001.
- Foucault M., Historia seksualności, przeł. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Warszawa 1995.
- Grzegorczykowa R., Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy, [w:] Język a kultura, red. J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa, t. 4, Wrocław 1991.
- Kochanowski J., Pieśni, oprac. M.R. Mayenowa, K. Wilczewska, Wrocław 1992.
- Krzyżanowski J., Wstęp, [w:] M. Rej, Żywot człowieka poczciwego, Wrocław 2003.
- Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, przeł. T.P. Krzeszowski, Warszawa 1988.
- Maciuszko J.T., Mikołaj Rej: zapomniany teolog ewangelicki z XVI wieku, Warszawa 2002.
- Maliszewski B., Metafora i aksjologia: wzorzec człowieka w renesansowej literaturze parenetycznej, Lublin 2009.
- Perelman C., Imperium retoryki, przeł. M. Chomicz, Warszawa 2004.Rej M., Wizerunk własny żywota człowyeka poczciwego, oprac. S. Ptaszycki, Warszawa 1881.
- Rej M., Żywot człowieka poczciwego, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 2003.
- Seneka, Dialogi, przeł. i oprac. L. Joachimowicz, Warszawa 1989.
- Stankiewicz E., Styl i język „Żywota człowieka poczciwego”, „Pamiętnik Literacki” 1984 (R. LXXV), z. 3.
- Tokarski R., Językowy obraz świata w metaforach potocznych, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.
- Wichowa M., „Żywot człowieka poczciwego” Mikołaja Reja, [w:] Mikołaj Rej z Nagłowic. Sylwetka – twórczość – epoka, red. M. Garbaczowa, Kielce 1997.
- Windakiewicz S., Mikołaj Rej z Nagłowic, Lublin 1922.
- Ziomek J., Renesans, Warszawa 1976.
- Ziomek J., Retoryka opisowa, Warszawa 2000.
Pages:
225-239
Main language of publication
Polish
Published
2019-12-19
DOI: 10.34768/fp2019a13
Peer-reviewed publication
Humanities