ArticleOriginal scientific text

Title

Metaforyka troski o siebie w Żywocie człowieka poczciwego

Authors 1

Affiliations

  1. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Abstract

Celem pracy jest analiza przenośni i analogii, które w Żywocie człowieka poczciwego służą postulowaniu troski o siebie (zalecaniu roztropnego naśladownictwa, wyzbywania się dostrzeganych wad). Omawiając metafory i analogie, zwracamy uwagę na ich funkcję poznawczą (metafora jako środek ujmowania abstrakcyjnych tematów), perswazyjną (przenośnia jako środek wpływania na postawę odbiorcy) oraz kulturotwórczą (metafora jako utrwalany wskaźnik dawnych realiów i świata wartości nadawcy).

Keywords

Mikołaj Rej, metafora, pareneza, troska o siebie

Bibliography

  1. Anusiewicz J., Kulturowa teoria języka. Zarys problematyki, [w:] Język a kultura,t. 1, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, Wrocław 1991.
  2. Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, przeł. i oprac. J. Podbielski, Warszawa 2009.
  3. Bełcikowski A., Mikołaj Rej z Nagłowic: studyum literackie, Warszawa 1867.
  4. Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Warszawa 1998 (BT).
  5. Biblia warszawskopraska w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. K. Romaniuk, Warszawa 1997 (Br).
  6. Bruchnalski W., Rozwój twórczości pisarskiej Mikołaja Reja, Kraków 1907.
  7. Brückner A., Mikołaj Rej: człowiek i dzieło, Lwów 1922.
  8. Chlebowski B., Mikołaj Rej jako pisarz, Warszawa 1905.
  9. Dubisz S., Mikołaj Rej – fundament polszczyzny pisanej, parenetyk i moralista, „Przegląd Humanistyczny” 2006, nr 5-6.
  10. Dziechcińska H., Szlachcic idealny w „Żywocie człowieka poczciwego”, czyli narracja perswazyjna, „Pamiętnik Literacki” 1969 (R. LX), z. 4.
  11. Fauconnier G., Turner M., Tworzenie amalgamatów jako jeden z głównych procesów w gramatyce, [w:] Językoznawstwo kognitywne II. Zjawiska pragmatyczne, red. W. Kubiński, D. Stanulewicz, przeł. W. Kubiński, D. Stanulewicz, Gdańsk 2001.
  12. Foucault M., Historia seksualności, przeł. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Warszawa 1995.
  13. Grzegorczykowa R., Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy, [w:] Język a kultura, red. J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa, t. 4, Wrocław 1991.
  14. Kochanowski J., Pieśni, oprac. M.R. Mayenowa, K. Wilczewska, Wrocław 1992.
  15. Krzyżanowski J., Wstęp, [w:] M. Rej, Żywot człowieka poczciwego, Wrocław 2003.
  16. Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, przeł. T.P. Krzeszowski, Warszawa 1988.
  17. Maciuszko J.T., Mikołaj Rej: zapomniany teolog ewangelicki z XVI wieku, Warszawa 2002.
  18. Maliszewski B., Metafora i aksjologia: wzorzec człowieka w renesansowej literaturze parenetycznej, Lublin 2009.
  19. Perelman C., Imperium retoryki, przeł. M. Chomicz, Warszawa 2004.Rej M., Wizerunk własny żywota człowyeka poczciwego, oprac. S. Ptaszycki, Warszawa 1881.
  20. Rej M., Żywot człowieka poczciwego, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 2003.
  21. Seneka, Dialogi, przeł. i oprac. L. Joachimowicz, Warszawa 1989.
  22. Stankiewicz E., Styl i język „Żywota człowieka poczciwego”, „Pamiętnik Literacki” 1984 (R. LXXV), z. 3.
  23. Tokarski R., Językowy obraz świata w metaforach potocznych, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.
  24. Wichowa M., „Żywot człowieka poczciwego” Mikołaja Reja, [w:] Mikołaj Rej z Nagłowic. Sylwetka – twórczość – epoka, red. M. Garbaczowa, Kielce 1997.
  25. Windakiewicz S., Mikołaj Rej z Nagłowic, Lublin 1922.
  26. Ziomek J., Renesans, Warszawa 1976.
  27. Ziomek J., Retoryka opisowa, Warszawa 2000.
Pages:
225-239
Main language of publication
Polish
Published
2019-12-19

Peer-reviewed publication

Humanities