Download PDF - Hiob na stacji kosmicznej. O cielesności, pamięci i oniryzmie w Solaris Stanisława LemaCC BY-NC-ND: Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0, Opens in new tab

ArticleOriginal scientific text

Title

POL
ENG

Hiob na stacji kosmicznej. O cielesności, pamięci i oniryzmie w Solaris Stanisława Lema

Authors * 1

*Corresponding author

Affiliations

  1. Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Poland

Abstract

POL
ENG
Artykuł traktuje o tym, jak temat cielesności, pamięci i snu wpływa na lekturę Lemowskiej Solaris. Rozpoczyna się od ukazania powieści jako tekstu wielointerpretacyjnego i otwartego, następnie przechodzę do kwestii innowacyjności modelu Obcego zaprezentowanego przez Lema. Problemy związane z ciałem, pamięcią i snem generuje w tekście postać Harey: będąca sobowtórem dawno zmarłej narzeczonej głównego bohatera zostaje odtworzona na Solaris poprzez wspomnienia Kelvina. Staram się odpowiedzieć na pytanie, czy kobietę można nazwać istotą ludzką oraz co o tym decyduje. Biologia? Czyn nacechowany etycznie? Opisuję także rolę pamięci w zmianie zachodzącej w głównym bohaterze oraz wspominam o intertekstualnym tropie, jakim jest Kochanka Szamoty Stanisława Grabińskiego.

Keywords

POL
ENG
Solaris, Lem, ciało, pamięć, Hiob

Bibliography

  1. Augé M.: Trzy figury zapomnienia, w: tegoż, Formy zapomnienia, tłum. A. Turczyn, Kraków 2009.
  2. Bereś S.: Rozmowy ze Stanisławem Lemem, Kraków 1987.
  3. Błoński J.: Szanse science-fiction. https://solaris.lem.pl/o-lemie/artykuly/60-artykuly/355-szanse-science-fiction [dostęp: 5.12.2018].
  4. Buber M.: Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa 1992.
  5. Chirpaz F.: Ciało, tłum. J. Migasiński, Warszawa 1998.
  6. Csicsery-Ronay J. Jr: Obcy u Lema, w: Stanisław Lem: pisarz, myśliciel, człowiek, red. J. Jarzębski, A. Sulikowski, Kraków 2003.
  7. Csicsery – Ronay J. Jr: Książka jest Obcym: o pewnych i niepewnych interpretacjach „Solaris” Stanisława Lema, tłum. T. Rachwał, w: Lem w oczach krytyki światowej, oprac. J. Jarzębski, Kraków 1989.
  8. Dajnowski M.: Kalejdoskop „Solaris”, w: tegoż, Pejzażysta Lem: szkice z motywiki, Gdańsk 2010.
  9. Drwięga M.: Ciało człowieka. Studium z antropologii filozoficznej, Kraków 2005.
  10. Geier M.: Fantastyczny ocean Stanisława Lema (przyczynek do semantycznej interpretacji powieści Science Fiction „Solaris), w: Lem w oczach krytyki śwatowej, oprac. J. Jarzębski Kraków 1989.
  11. Glasenapp M.: Femina astralis – kobiecość w powieściach fantastycznonaukowych Stanisława Lema, w: Stanisław Lem: pisarz, myśliciel, człowiek red. J. Jarzębski, A. Sulikowski, Kraków 2003.
  12. Grochowski G.: Lepienie Golema, „Teksty Drugie” 2002, nr 6.
  13. Jarzębski J.: Wszechświat Lema, Kraków 2003.
  14. Kucharczyk Ł.: Kobieta i gwiazdy. Elementy gatunku romansowego w twórczości Stanisława Lema, w: Męskie światy w życiu kobiet. Literatura − historia − język, red. B. Walęciuk-Dejneka, Kraków 2018.
  15. Kucharczyk Ł.: Granice interpretacji na przykładzie „Solaris” Stanisława Lema, „Spotkania Humanistyczne” 2016, nr 6.
  16. Kopania J.: Etyczny wymiar cielesności, Kraków 2002.
  17. Lacocque A., Ricoeur P.: Myśleć biblijnie, tłum. E. Mukoid, M. Tarnowska, Kraków 2003.
  18. Lem S.: Posłowie do „Niesamowitych opowieści” S. Grabińskiego, w: tegoż, Mój pogląd na literaturę: rozprawy i szkice, Warszawa 2009.
  19. Lem S.: Rozważania sylwiczne CXXIV, „Odra” 2003, nr 9.
  20. Lem S.: Solaris, Kraków 2008.
  21. Lem S.: Stacja Solaris, w: tegoż, Krótkie zwarcia, Kraków 2004.
  22. Lévinas E.: Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa 2014.
  23. Merleau-Ponty M.: Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa 2001.
  24. Okopień-Sławińska A.: Sny i poetyka, „Teksty” 1973, nr 2(8).
  25. Płaza M.: O poznaniu w twórczości Stanisława Lema, Wrocław 2006.
  26. Ricoeur P.: O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, oprac. M. Kowalska, Warszawa 2003.
  27. Smuszkiewicz A.: Stereotyp fabularny fantastyki naukowej, Wrocław 1980.
  28. Steinmüller K.: Personoidy u Lema, w: Lem w oczach krytyki światowej, oprac. J. Jarzębski, Kraków 1989.
  29. Stoff A.: Powieści fantastyczno-naukowe Stanisława Lema, Warszawa 1983.
  30. Sulikowski A.: Stanisław Lem a myślenie teologiczne, w: Stanisław Lem: pisarz, myśliciel, człowiek, red. J. Jarzębski, A. Sulikowski, Kraków 2003.
  31. Starczewska K.: Wzory miłości w kulturze Zachodu, Warszawa 1975.
  32. Szczepan-Wojnarska A.: Wybaczyć Bogu. Hiob w literaturze podejmującej tematykę II wojny światowej, Kraków 2008.
  33. Zaleski M.: Formy pamięci, Gdańsk 2004.
Roczniki Humanistyczne
2020/68/1
Export to PBN, Opens in new tab
Pages:
91-113
Main language of publication
Polish
Published
2020-02-03
Published online
2020-02-03

DOI: 10.18290/rh.20681-6

Humanities